Adıyaman, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan illerimizden biridir. 1954 yılında Malatya'dan ayrılarak il olmuştur. Coğrafi olarak kuzeyinde Malatya, Güney-doğusunda Şanlıurfa, Güney-batısında Gaziantep, batısında Kahramanmaraş, doğusunda Diyarbakır ile komşudur. Sınır olmasa da hemen yakınında kuzeydoğusunda da Elazığ ili vardır.
Halk kültürünün etkileşim alanı coğrafi sınırlarla ilgilidir. Coğrafi olarak yakın olan yöreler birbirlerinden daha çok etkilenir, uzaklaştıkça etkiler azalır. Bu genel kural neticesi olarak Adıyaman yöresi de halk müziği ve halk oyunları yönünden yakın yörelerle birbirinden etkilenmiştir. Etkilenme her zaman olduğu gibi güçlü olandan kültürel değerlerden, güçsüz olana doğru olmuştur. Örnek olarak Şanlıurfa'da sıra gecelerindeki müzik fasılalarında "Gazel" okuma geleneği, Adıyaman'daki Harfane gecelerinde gazel okuma olarak etkisini göstermiştir.
Adıyamanlı Şair Rıfat'ın "Tükendi nakti ömrüm dilde sermayem bir ah kaldı" gazeli de Şanlıurfa müzik meclislerinde sevilerek okunmuştur. Şair Rıfat, zaman zaman misafir olarak Elazığ'a gitmiştir. Aşağıdaki gazelini, Rıfat Baba Elazığ'a Çöteli zade Asım beyin babası Mustafa beyin konağında misafir iken yazmıştır. Elazığlılar kendisine "Rıfat Dede" diye saygı göstermişlerdir. Bu gazel Elazığ'da da Adıyaman'da olduğu gibi okunmaktadır.
Ben şehidi badeyem dostlar demim yad eyleyin
Kabrimi meyhane enkaziyle bünyad eyleyin
Tarihi belgelere göre Adıyaman 1849 yılında sancak haline getirilerek Diyarbakır'a bağlanmıştır. 1859 yılında bu defa Malatya sancak olunca, Adıyaman tekrar ilçe haline dönüştürülmüş Malatya'ya bağlanmıştır. Bu durum, Adıyaman'ın resmen il merkezi olduğu 1954 yılına kadar devam etmiştir. Hal böyle olunca Adıyaman ile Malatya arasında önemli kültürel bağlar oluşmuştur. Bu nedenledir ki Adıyaman müzik kültürü içinde Malatya ile benzeşen taraflar, melodi, konu, biçim ve ritm benzerliklerine rastlanmaktadır.
Benzer durumu Adıyaman'ın komşusu olan Gaziantep ve Maraş yöresi ile olan benzerliklerde de görmekteyiz. Gaziantep ve Kahramanmaraş'ta yaygın olarak okunan "Barak Havaları" nı Adıyaman'da da görmemiz mümkündür. Hemen her Adıyamanlı sanatçının repertuarında bir barak ezgisi vardır ve zaman zaman sahnelerde ve çeşitli müzik ortamlarında okumaktadırlar. Hulasa olarak "Şanlıurfa, Malatya, Gaziantep, Maraş ve Elazığ illeri Adıyaman'ın müzik ve oyun havalarında etkileşim sahalarıdır" diyebiliriz.
Her türlü duygu ve düşünceleriniz için bize buradan ulaşabilirsiniz.