Azerbaycan bölgesinde aşıklara; varsag, dede, agsaggal, ozan gibi adlar verilmiştir. Prof. M. Seyidov, aşığa, 6-7. yüzyıllarda varsag denildiği kanaatindedir. 8-14. yüzyıllar arasında ise aşığa zaman zaman ozan denilmiştir. Dede Korkut Hikayeleri'nde ozanların tipik karakterini bulabilmekteyiz. Ozanlar, ellerinde kopuzlarıyla dolaşmakta, çalmakta ve söylemektedirler.
Dede ise ozanlığın yanında zor işleri halleden, akıldane, obanın ak sakallı, yaşlı bir kimsesidir. Dede'nin tipik örneği olarak da Dede Korkut'u görmekteyiz.
Yanşag kelimesi önceleri, "aşık", daha sonra da "çok danışan" anlamlarında kullanılmıştır. Bu terimle ilgili olarak Azerbaycan'da yer adları da vardır. Bilhassa Kelbecer vilayetinde "Yanşag" köyü halkının büyük çoğunluğunun aşık olması ve belki de buna bağlı olarak köyün "Yanşag" adıyla anılmasına sebep olmuştur.
Yukarıda ozanlık sanatının pirinin "Dedem Korkut" olduğunu söylemiştik. Kerem ile Aslı Hikayesi'nin Dede Kerem'i, 16. yüzyılın Dede Yadigar'ı, 17. yüzyılın Turab Dede'si, 18. yüzyılın Dede Gasım'ı ile bugün adları ve eserleri bize ulaşamayan yüzlerce kopuz ve saz ustası ozanlık sanatının takipçileri olmuşlardır.
Her türlü duygu ve düşünceleriniz için bize buradan ulaşabilirsiniz.