Türkülerin sınıflandırmasında bölge, konu, ezgi ve yapı gibi farklı ölçütlere başvurulur. Türküler söylendikleri bölge ağızlarına göre adlandırıldıkları gibi (Urfa ağzı, Eğin ağzı, vb.), içlerinde geçen ve ana temayı da belirleyen sözlere göre de (Ayşem, Zeynebim, Fidayda, Adanalı vb.) adlandırılabilir. Türk halk edebiyatı üzerinde çalışan birçok araştırmacının özde birbirinden pek farklılık arz etmeyen, ancak kimi detaylarda farklılaşan farklı tasnif çabaları olmuştur. Ali Rıza Yalman (Yalkın) türküleri konularına göre altı gruba ayırır: 1. Öğüt, 2. Övgü (Olay veya kahramanın hikayelerinden bahseden övgü parçaları), 3. Ağıt, 4. Yiğit, 5. Yavuk (sevgili, güzel), 6. Yağıt (Karaçor / düşman) üstüne söylenmiş türküler. Cahit Öztelli, türküleri doğuş sebeplerine göre, vakalı türküler (harp, isyan, kahramanlık, cinayet, eşkıyalık veya diğer hayat olayları...) ve hisli türküler (aşk, hasret, ölüm...) olarak ikiye ayırır.
Türkülerin hepsi dört dizeli birimlerden oluşmaz. İki, üç, dizeden oluşan türküler de vardır. Bu dizeler bağlantı (kavuştak) alarak uzayabildiği gibi bağlantısız da söylenebilirler. Türkülerdeki çok-biçimlilik bağlantılarda görülür. Bunlar dize başında, dize içinde, dizeler arasında ve dörtlük sonunda da yer alabilirler. Türkülerin çok büyük bir bölümünde bağlantılar türkünün yapısında önemli bir yer tutar. Bunlar, ezgi, türkünün sözlerine koşulurken ortaya çıkar. Bağlantılar, 'ah', 'aman', 'yar yar' gibi kısa ünlemlerle kurulabileceği gibi, bir, iki, üç, dört veya daha çok sayıdaki dizelerden de oluşabilir. Türkülerde temel birim olan dörtlüğün ilk iki dizesi bize, genellikle yerel coğrafyayı ve iş hayatını tanıtan bir görev yüklenmiştir. Asıl anlamı, genellikle son iki dize yüklenir.
Büyük ve dinamik bir külliyatı durağan ve değişmez bir kümeleme içine sokmanın güçlüğünden ötürü, türküleri kümelemek zordur. Bununla birlikte halk bilimcileri, farklı kategoriler üzerinden kümeleme yapma yoluna gitmişlerdir. Türkü bentleri, yapı ve sözleri bakımından iki bölümden oluşur. Birinci bölüm türkünün asıl sözlerinin bulunduğu bent adı verilen bölümdür. İkinci bölüm ise her bendin sonunda yinelenen nakarat bölümüdür ki buna, kavuştak veya bağlama da denir. Bentler ve kavuştaklar kendi aralarında kafiyelidir. Hece ölçüsünün her kalıbıyla söylenen türkülerde yedili, sekizli ve on birli hece kalıpları daha çok kullanılır.
Pertev Naili Boratav, türküleri söylendikleri yerleri ve konularını esas alarak şu kümelemeyi yapar. Boratav, aşık şiirlerini, manileri ve tekerlemeleri dışarıda tutarak, türkü kavramı içerisine mani ve ağıtları da dahil etmektedir. O, türküleri, konuları ve kullanıldıkları yerler, gördükleri vazifeler ya da söylemlerini şartlandıran gerekçeleri göz önünde tutarak şu şekilde gruplandırmıştır:
1. Lirik türküler: Ninniler, aşk türküleri, gurbet türküleri, askerlik türküleri, hapishane türküleri, ağıtlar, çeşitli başka duyguluk konular üzerine türküler.
2. Taşlama, yergi, güldürü türküleri.
3. Anlatı türküleri: Efsane konulu türküler bölgelere veya bireylere özgü konulan olan türküler, tarihlik konuları olan türküler.
4. İş türküleri.
5. Tören türküleri: Bayram türküleri, düşün türküleri, dinlik ve mezheplik törenlere değgin türküler, ağıt törenlerinde söylenen türküler.
6. Oyun ve dans türküleri: Çocuk oyunlarında söylenenler, büyüklerin oyunlarında söylenenler.
Boratav, biçimi ne olursa olsun bir türküyü belirleyenin her şeyden önce ezgisi olduğunu düşünür. Müziğin, türkü metninde çeşitli değişikliklere meydan verebileceğini, yani, sözlü cümlenin genişlemesine, dört dizelik bendin parçalanmasına, son dizesini yitirmesine, bu dizenin yerini önceki dizelerin nazım düzenine uymayan bağlama ya da nakarat ögelerinin almasına, dört dizelik bendin iki dizesini yitirmesine, türkünün ya bağlamasız söylenmesine ya da bağlamanın tam bir dize meydana getirmek için gerekli olan hece sayısını bulamamış söz ögelerinden oluşmasına neden olabileceğini söyler. Türküleri düzenli ve düzensiz biçimler diye iki grupta toplayan Boratav, en sık kullanılan düzenli biçimleri şu şekilde sınıflandırmaktadır:
a. Dört dizeli bentli türküler,
b. Üç dizeli bentlerden meydana gelmiş türküler,
c. İki dizeli bentlerden meydana gelmiş türküler,
d. Beş dizeli bentlerden meydana gelmiş türküler,
e. Mani düzenindeki bentlerin sıralanması ile meydana gelmiş türküler.
Her türlü duygu ve düşünceleriniz için bize buradan ulaşabilirsiniz.